Su Ayak İzi Nedir?

Su ayak izi, bir ürün veya hizmetin tüm üretim zinciri boyunca kullanılan tatlı su hacmini, nerede ve ne amaçla kullanıldığını litre veya metreküp olarak ölçen çevresel bir göstergedir. Bir pantolonun üretiminden masamıza gelen bir hamburgere, bir ülkenin tüm tüketiminden bir şirketin yıllık faaliyetlerine kadar hemen hemen her şeyin su ayak izi ölçülebilir. Su ayak izi, mal ve hizmetlerin tatlı su sistemleri üzerindeki etkilerini değerlendirmek ve bu etkileri azaltacak stratejileri geliştirmek için bir temel sağlar.

Su Ayak İzi Neden Önemlidir?

Su sınırlı bir kaynaktır ve kıtlığı bireyler, çevre ve ekonomi için büyük riskleri de beraberinde getirir. Mevcut kullanım ve tüketim alışkanlıklarımız devam ederse, küresel su arzı ve talebi arasındaki farkın 2030 yılına kadar yüzde 40’a ulaşacağı tahmin ediliyor. Birçok yerde talep, şimdiden sürdürülebilir arzı aşıyor. Su ayak izi ölçümü, günlük tüketim mallarımız ve onların üretildikleri bölgelerdeki su kaynaklarının azalması ve kirlilik gibi sorunlar arasındaki bağlantıyı görmemizi sağlıyor. Azalan ve kirlenen su kaynakları küresel bir gıda krizini tetikleme riskini de beraberinde getiriyor. Suya erişim için rekabetin artması çiftçileri, endüstriyi, hükümetleri yani hepimizi etkiliyor. Su ayak izini ölçmemiz ve bu seviyeyi olabildiğince düşük tutmamız bu nedenle büyük önem taşıyor. Satın aldığımız ürünlerin dünyanın diğer bölgelerindeki su güvenliğini nasıl etkilediğini anlamak zor gelebilir ancak su ayak izi bu konuda hepimiz için önemli bir referans noktasıdır.

Su Ayak İzini Azaltmak için Bireysel Olarak Neler Yapılabilir?

Su ayak izimizi azaltmak için hepimizin yapabileceği basit ve etkili yöntemlerin bazılarını aşağıda bulabilirsiniz.

• Su tasarruflu tuvaletler, duş ve musluk başlıkları kullanın.
• Dişinizi fırçalarken musluğu kapatın.
• Bahçe sulaması ve ev temizliğinde gereksiz su israfından kaçının.
• Çamaşır ve bulaşık makinenizi dolmadan çalıştırmayın.
• İlaçları, boyaları, kullanılmış yağları lavaboya dökmeyin.
• Dolaylı su ayak iziniz, doğrudan su ayak izinize göre daha büyüktür. Satın aldığınız ürünleri bu bakış açısıyla gözden geçirin.
• Daha az et tüketin, kahve yerine çay tercih edin. Et ve kahve üretiminin su ayak izi çok yüksektir.
• İşlenmiş gıda ürünlerini tüketmemeye çalışın.
• Gereksiz kıyafet alışverişi yapmayın. Hızlı moda ürünleri yerine her zaman giyebileceğiniz, kaliteli ürünleri tercih edin. Sadece bir tişört üretmek için bile yaklaşık 2.700 litre su harcandığını unutmayın.

Su Ayak İzini Azaltmak İçin Kurumlar Neler Yapabilir?

Şirketinizin su ayak izini etkili bir şekilde azaltmak metodolojik ve kapsamlı bir çalışma gerektirir. Sürece dair genel adımlar aşağıdaki gibidir:

• Hedefinizi belirleyin

Şirketinizin su kullanımını daha iyi yönetmenin ve azaltmanın ilk adımı hedeflerinizi belirlemek olacaktır. Hedefiniz rekabet gücünüzü artırmak, olası su kıtlığı riskine karşı önlem almak ya da tasarruf etmek olabilir.

• Su tüketiminizi ölçün ve bir su yönetim planı oluşturun.

En çok su kullanılan alanları bulmak için süzme sayaçlar kurun ve düzenli okumalar yapın. Su maliyetlerinizi bilmek, ölçüm ve hedef belirleme aşamasının bir başka önemli yönüdür. Su denetimi yapması için profesyonel bir destek alabilirsiniz. Profesyonel su denetimi, tesislerinizin ne kadar su kullandığını ve hangi süreçlerin en çok su gerektirdiğini daha iyi anlamanızı sağlar. Süreçleri iyileştirmek için gereklilikleri belirlemenize yardımcı olur.

• Sonuçlarınızı analiz edin.

Şirketinizin genel su tüketimini ölçtükten sonra su kullanımının en önemli olduğu alanları değerlendirin ve sektör ölçütleriyle karşılaştırın. Karşılaştırma yapmak, iyileştirme yapmanız gereken noktaları ve optimum gereksinimleri belirlemenize yardımcı olacaktır.

• Mevcut su tüketimini iyileştirin.

Ölçüm ve analiz adımlarında toplanan bilgilerle ekibiniz bir su yönetim planı geliştirmeye ve uygulamaya hazır olacaktır. Bir eylem planı hazırlayın, tuvaletler, musluklar, sulama sistemleri gibi hızlı çözüm alacağınız, uygulaması basit alanlardan başlayın.

Bu hızlı çözümleri uyguladıktan sonra üretim tesisleri, soğutma kuleleri, atık su yönetimi, suyun geri kazanılması gibi daha kapsayıcı su tasarrufu önlemlerini uygulamak ve değerlendirmek için gerekli adımları atabilirsiniz.

• Devam eden su tüketimini azaltma çalışmalarını kontrol edin.

İlerlemeyi takip etmek, raporlamak, başarıları takdir etmek ve ödüllendirmek; en önemlisi çalışanların katılımını sağlamak için bir izleme ve kontrol protokolü geliştirin ve kullanın.

Su Ayak İzi Hangi Renklerle takip edilir?

Su ayak izi bileşenleri üç farklı başlıkta ele alınır ve farklı renklerle temsil edilir.

• Yeşil Su Ayak İzi

Yeşil su, toprakta tutulan ve bitkilerin de içinde mevcut olan sudur. En büyük ve en saf tatlı su kaynağıdır, sadece bitkiler tarafından ve yerinde kullanılabilir. Yeşil su ayak izi tarım, bahçecilik ve ormancılık ürünlerinde kullanılan suyun hacmini hesaplar.

• Mavi Su Ayak İzi

Mavi su ayak izi bir ürünü üretmek için gereken yer altı veya yüzey suyu miktarını ifade eder. Mavi su; yer altı su depoları olan akiferler, nehirler veya göller gibi kaynaklardan elde edilir. Evsel su kullanımı, endüstri ve sulu tarımın her birinin mavi su ayak izi olabilir.

• Gri Su Ayak İzi

Gri su ayak izi, hem bir ürünün üretiminde neden olduğu su kirliliğini hem de bu kirliliğin etkisini azaltmak için kullanılan temiz su miktarını ölçer.